Strona główna > Blog > Wpływ alkoholu na organizm
Alergie i nietolerancjeZdrowe odżywianie

Wpływ alkoholu na organizm

Dietetyk Kraków - Logo
trzy drinki w kieliszkach na czarnym tle

Zacznijmy od tego, co dzieje się z alkoholem gdy trafia do naszego układu pokarmowego. W przeciwieństwie do jedzenia, alkohol nie jest trawiony. Zamiast tego jest wchłaniany bezpośrednio do krwiobiegu. Alkohol rozpoczyna swoją podróż przez układ pokarmowy w jamie ustnej, skąd następnie przemieszcza się przez przełyk do żołądka, gdzie część alkoholu jest wchłaniana do krwiobiegu. Żołądek rozpoczyna rozpad alkoholu za pomocą enzymu zwanego dehydrogenazą alkoholową. Reszta alkoholu trafia do jelita cienkiego, gdzie zostaje on wchłonięty. Na pusty żołądek alkohol  z jednego standardowego napoju alkoholowego dostaje się do krwiobiegu w około 30 minut, a na pełny żołądek w 60 minut. 

Alkohol jest metabolizowany przez kilka procesów lub ścieżek. Najczęstszy z tych szlaków obejmuje dwa enzymy — dehydrogenazę alkoholową (ADH) i dehydrogenazę aldehydową (ALDH). Enzymy te pomagają rozbić cząsteczkę alkoholu, umożliwiając jego eliminację z organizmu. Po pierwsze, ADH metabolizuje alkohol do aldehydu octowego, wysoce toksycznej substancji i znanego czynnika rakotwórczego. Następnie, w drugim etapie, aldehyd octowy jest dalej metabolizowany do innego, mniej aktywnego produktu ubocznego zwanego octanem, który jest następnie rozkładany na wodę i dwutlenek węgla w celu łatwej eliminacji.

grupa osób wznosząca toast drinkami

Poniżej przedstawiam Wam kilka przykładów, jak alkohol wpływa na organizm człowieka: 

1. Alkohol a utrata wagi

Alkohol ma dużą zawartość kaloryczną, tym bardziej gdy spożywany jest w postaci kolorowych drinków lub z dodatkiem słodkich napojów. Niestety kalorie z alkoholu to puste kalorie, gdyż nie pomagają organizmowi zaspokoić jego potrzeb żywieniowych. Wszystkie rodzaje alkoholu – piwo, wino, whisky, itp.  są stosunkowo gęste kalorycznie, osiągając około 7 kalorii na gram. Dodając do niego inne składniki, takie jak cukier jeszcze bardziej zwiększamy ich kaloryczność.

2. Alkohol a trawienie i przyswajanie składników odżywczych

Badania wskazują, że regularne spożywanie alkoholu może uszkodzić tkanki przewodu pokarmowego, utrudnić jelitom trawienie. Jelito cienkie jest organem, w którym składniki odżywcze są w większości wchłaniane do krwiobiegu. Ponieważ alkohol uszkadza narządy biorące udział w trawieniu, wchłanianiu i przetwarzaniu składników odżywczych, może prowadzić do niedoborów u tych, którzy piją na wysokim poziomie ryzyka. Kluczowe składniki odżywcze, których to dotyczy, obejmują tiaminę, kwas foliowy, witaminę B12, witaminę A, magnez, wapń, potas, cynk i kwas foliowy.

3. Alkohol a odwodnienie organizmu

Alkohol jest substancją zapalną, co oznacza, że ​​powoduje obrzęk ciała. To zapalenie może być znacznie nasilone przez rzeczy często mieszane z alkoholem, takie jak słodkie i gazowane płyny, które mogą powodować gazy, dyskomfort i większe wzdęcia. Po wieczornym piciu możesz również zauważyć opuchliznę na twarzy, której często towarzyszy zaczerwienienie. Dzieje się tak, ponieważ alkohol odwadnia organizm. Kiedy ciało jest odwodnione, skóra i ważne organy starają się zatrzymać jak najwięcej wody, co prowadzi do obrzęków twarzy i innych miejsc.

4. Metabolizm alkoholu i nowotwory 

Spożywanie alkoholu może przyczyniać się do ryzyka rozwoju różnych nowotworów, w tym nowotworów górnych dróg oddechowych, wątroby, okrężnicy lub odbytnicy oraz piersi. Dzieje się to na kilka sposobów, w tym poprzez toksyczne działanie aldehydu octowego.

U wielu osób intensywnie pijących nie rozwija się nowotwór, a u niektórych osób, które piją tylko umiarkowanie, rozwijają się nowotwory związane z alkoholem. Badania sugerują, że tak jak niektóre geny mogą chronić jednostki przed alkoholizmem, tak genetyka może również decydować o tym, jak dana osoba jest podatna na rakotwórcze działanie alkoholu. Jak na ironię, te same geny, które chronią niektórych ludzi przed alkoholizmem, mogą zwiększać ich podatność na nowotwory związane z alkoholem. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem twierdzi, że aldehyd octowy należy zaklasyfikować jako czynnik rakotwórczy. Badania wykazały, że ludzie, którzy są narażeni na duże ilości aldehydu octowego, są bardziej narażeni na rozwój niektórych nowotworów, takich jak rak jamy ustnej i gardła. 

5. Alkohol a narządy wewnętrzne

Alkohol jest metabolizowany w organizmie głównie przez wątrobę. Mózg, trzustka i żołądek również biorą udział w tym procesie. Wątroba jest szczególnie podatna na skutki metabolizmu alkoholu. U ponad 90 procent osób, które regularnie piją, rozwija stłuszczenie wątroby.  Jednak tylko 20 procent rozwinie cięższe alkoholowe choroby wątroby i marskość wątroby. Metabolizm alkoholu zachodzi również w trzustce, narażając ten narząd na wysoki poziom toksycznych produktów ubocznych, takich jak aldehyd octowy i FAEE. Nadmierne picie może zaburzyć pracę i aktywację enzymów trawiennych, które są wytwarzane przez trzustkę. Nagromadzenie tych enzymów może prowadzić do zapalenia trzustki, które może przerodzić się w stan przewlekły i może powodować poważne komplikacje.

Napoje alkoholowe, to toksyny podrażniające również błonę śluzową żołądka. W rezultacie organizm doświadcza erozji wewnętrznej wyściółki żołądka (błony śluzowej), co powoduje stan zapalny. Etanol jest dobrze znanym czynnikiem wpływającym na zmianę poziomu wydzielania kwasu. Napoje takie jak piwo mogą drastycznie stymulować wydzielanie kwasu. Im mocniejszy napój, tym więcej kwasu wydziela żołądek. Inna sprawą jest również działanie alkoholu na mięśnie żołądka. Zwieracze w żołądku są odpowiedzialne za kontrolowanie tego, co wchodzi i wychodzi z żołądka. Zwieracz to mięsień, który działa jak zastawka. Alkohol rozluźnia mięśnie i zmusza je do rozszerzenia - więc żołądek nie będzie działał prawidłowo.

Regularne picie, często prowadzi do pojawienia się w jelitach gazów, wzdęć, uczucia pełności w brzuchu, a nawet biegunek i bolesnych stolców.

6. Alkohol a tłuszcz na brzuchu

Alkohol zakłóca mechanizmy organizmu do spalania tłuszczu. Pomimo nazwy „brzuch piwny”, piwo nie jest jedyną przyczyną gromadzenia się tłuszczu w jamie brzusznej — zwykle jest to połączenie niezdrowych nawyków. Od złej diety i nadmiaru kalorii po brak ruchu i zmiany hormonalne, istnieje wiele czynników wpływających na rozmiar brzucha i magazynowanie tłuszczu. Chociaż alkohol nie jest jedynym winowajcą, istnieje dobre uzasadnienie związku między piwem, a tłuszczem z brzucha. Alkohol zyskał swoją reputację jako składnik tłuszczu w brzuchu, ponieważ po spożyciu alkoholu wątroba spala alkohol zamiast tłuszczu. Podczas gdy wątroba jest zajęta spalaniem pustych kalorii po alkoholu, tłuszcz może łatwiej gromadzić się w tułowiu. Łatwo też przesadzić z kaloriami pijąc piwo lub inny napój alkoholowy. Podczas popijania napoju może być trudno śledzić lub ograniczać kalorie, ponieważ napoje spływają gładko. Szczególnie dla tych, którzy potrafią wypić znaczną ilość piw na jednym posiedzeniu, kalorie z alkoholu mogą się szybko sumować. Dodatkowo alkohol może zwiększyć Twój apetyt, powodując, że będziesz spożywać więcej niepotrzebnych kalorii.

7. Alkohol a hormony płciowe

Hormony organizmu współpracują ze sobą w dobrze skoordynowanym i złożonym systemie, aby zapewnić nam zdrowie i funkcjonowanie. Alkohol może zakłócać pracę układu hormonalnego i powodować poważne konsekwencje medyczne. Picie alkoholu może zaburzać funkcje gruczołów wydzielających hormony oraz tkanek, na które działają hormony, co może skutkować problemami zdrowotnymi. Kiedy alkohol upośledza prawidłowe działanie układu hormonalnego, może zaburzać te główne funkcje organizmu.

8. Alkohol a poziom glukozy

Dla wielu osób wypicie od czasu do czasu szklanki alkoholu nie stanowi problemu. Jednak w przypadku osób z chorobami, takimi jak cukrzyca, spożywanie alkoholu może wpływać na poziom cukru we krwi i stanowić zagrożenie dla zdrowia, a także rozregulować hormony potrzebne do utrzymania prawidłowego poziomu cukru. Z biegiem czasu nadmierne spożycie alkoholu może zmniejszyć ogólną skuteczność insuliny. Wiele osób z alkoholową chorobą wątroby ma również nietolerancję glukozy lub cukrzycę.

Spożywanie alkoholu może prowadzić także do niebezpiecznie niskiego poziomu cukru we krwi. Dzieje się tak, ponieważ wątroba musi pracować, aby usunąć alkohol z krwi, zamiast regulować poziom cukru w krwiobiegu. 

9. Alkohol a płodność

W organizmie jest wiele hormonów, które regulują układ rozrodczy. Dwa główne hormony – androgeny (testosteron ) i estrogeny (estradiol) – są syntetyzowane w jądrach i jajnikach. Hormony te wpływają na różne funkcje rozrodcze. 
U mężczyzn odpowiadają za:

  • Aspekty męskich zachowań seksualnych

  • Dojrzewanie płciowe

  • Rozwój plemników, a zatem płodność

U kobiet hormony pełnią wiele funkcji, w tym:

  • Rozwój piersi

  • Rozwój drugorzędowych cech płciowych

  • Dystrybucja włosów na ciele

  • Pomoc w utrzymaniu ciąży

  • Regulacja cyklu miesiączkowego

Przewlekłe picie może zakłócać wszystkie te funkcje reprodukcyjne. Alkohol może zaburzać prawidłowe funkcjonowanie jąder i jajników oraz powodować niedobory hormonalne, dysfunkcje seksualne i bezpłodność. 

Niektóre z problemów, jakie spożywanie alkoholu może powodować poprzez ingerencję w męski układ hormonalny, to: 

  • Zmieniona normalna struktura nasienia

  • Zaburzenia funkcji seksualnych i rozrodczych

  • Powiększenie piersi u mężczyzn

  • Obniżony poziom testosteronu

Chociaż u kobiet, które były alkoholikami, stwierdzono wiele problemów reprodukcyjnych, pewne problemy stwierdzono również u kobiet uważanych za pijące w towarzystwie. U kobiet przed menopauzą przewlekłe intensywne picie przyczynia się do zaburzeń reprodukcji, w tym: 

  • Zaprzestanie miesiączki

  • Wczesna menopauza

  • Nieregularne cykle miesiączkowe

  • Cykle miesiączkowe bez owulacji

  • Ryzyko samoistnych poronień

Można by powiedzieć, że wszystko jest dla ludzi, że picie raz na jakiś czas nie jest problemem. Jednak nie można każdego przypadku traktować tak samo. Na jednych nie wpłyną nawet duże ilości alkoholu, a u innych nawet małe dawki spożywane sporadycznie moga wpłynąć na rozregulowanie układ pokarmowego, nerwowego i hormonalnego. Dlatego nie wszystko jest dla ludzi. Najpierw należałoby zrobić szereg szczegółowych badań, między innymi badania genetyczne (NutriGen), które określiłyby obciążenia genetyczne i nasz indywidualny metabolizm alkoholu.

dietetyk Sylwia Turczyńska

Sylwia Turczyńska - dietetyk personalny, absolwentka Wydziału Technologii Żywności na kierunku "Żywienie człowieka i dietetyka" Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oraz Akademii Dietetyki. Od lat przekazuje ludziom swoją wiedzę na temat odżywiania i zdrowego stylu życia, która oparta jest na realnych doświadczeniach.

Tagi

Dietetyk PersonalnyZdrowe odżywianie Dietetyk KrakówNawyki żywienioweDobre trawienieOdwodnienie organizmuMetabolizm alkoholuZatrucie alkoholowe

Przeczytaj również

Pizza otoczona bazylią, pomidorami, marchewką, cukinią i papryką
Zdrowe odżywianiePrzepisy

Zdrowa i pyszna pizza jajeczna

pszczoła
kobieta myśląca o jedzeniu i trzymająca się rękami za głowę
PsychodietetykaZdrowe odżywianie

Głodne emocje - jak sobie z nimi radzić?